Bạn cũng biết rằng collocation là một nhóm hai hoặc nhiều từ thường được sử dụng chung với nhau trong tiếng Anh – ví dụ như “a tough decision”, “renewable energy”, “foreseeable future” hay “to draw a comparison between.”
Có nhiều collocation rất ‘mạnh’, tức là nếu bạn thay thế nó với một từ đồng nghĩa, người bản địa sẽ cảm thấy nó có gì đó không đúng. Ví dụ, nếu bạn nói “replenishable energy”, mọi người có thể cảm thấy kì lạ một chút bơi từ “renewable energy” đã được chấp nhận trên toàn thế giới như là một từ để diễn tả các nguồn năng lượng như gió, nước hay năng lượng hạt nhân.
Một số collocation thì lại không ‘mạnh’ như vậy. Ví dụ nếu bạn nói “a hard decision” thay vì “a tough decision” thì nó vẫn ổn.
Vậy thì tại sao nó lại rất quan trọng đối với chúng ta, những người đang học Anh ngữ? Tại sao chúng ta lại phải quan tâm đến các collocation trong tiếng anh?
Câu trả lời rất đơn giản.
Sự liên kết các từ trong collocation cũng quyết định các MẪU từ trong nói và viết tiếng Anh nói chung.
Chúng ta hay có nhận định rằng các collocation là do giáo viên tiếng Anh sáng tạo ra để khiến học sinh khó chịu và ép chúng học chăm hơn. (Phải thú thực là tôi cũng đồng ý một phần với ý kiến đó khi các collocation được chia thành một phần riếng biệt trong môn học tiếng Anh tại trường thay vì được học như là một phần liên quan trong nói và viết).
Trên thực tế, nếu chúng ta – những người ngoại quốc – muốn sử dụng tiếng Anh thành thạo thì cần phải kết hợp collocation vào trong quy trình phát triển tiếng Anh hàng ngày của chúng ta giống như cách học từ vựng và thuật ngữ. Hoặc bạn có thể bỏ qua các mẫu từ tiếng Anh này và tiếng Anh của bạn sẽ vô cùng kì cục, vậy thôi.
Nhưng đừng cố học cả một danh sách collocation dài dằng dặc vào não bạn.
Hãy biết chọn lọc.
Sự ‘thiếu hiểu biết’ một cách có chọn lọc
Chọn lọc hiệu quả nhất trong việc tiếp thu các cụm từ tiếng Anh được thực hiện bằng cách sử dụng tiếng Anh cho nhu cầu cá nhân của bạn và bỏ qua nội dung không liên quan. Tìm hiểu các cụm từ mà bạn sẽ sử dụng và những thứ có liên quan trong các cuộc trò chuyện tiếng Anh hàng ngày của bạn cũng như là trong giao tiếp bằng văn bản!
Cách tốt nhất để làm được điều đó là gì?
Tôi tin rằng việc bắt chước theo những thứ bạn nghe được hoặc đọc được hàng ngày là các tốt nhất để học collocation.
Hãy nhớ rằng các collocation được in vào ngôn ngữ Anh một cách tự nhiên và bạn phải BẮT CHƯỚC theo những người sử dụng tiếng Anh bản địa để in collocation vào não bạn.
Đừng cố tập trung quá nhiều vào học bất cứ collocation nào quá nhiều, thay vào đó là học cách nói và viết bằng cách ‘sao chép’ các mẫu từ tiếng Anh vào các vùng tiếng Anh có liên quan của bạn (như là công việc, học tập hay sở thích). Bằng việc phát triển được ‘cảm giác đúng’ thì bạn có thể nói và viết một cách thành thạo mà không hề nhận thức thật ra mình đang sử dụng một collocation nào đó.
Và điều này đưa chúng ta tới một quan điểm mà tôi muốn đưa ra ngày hôm nay.
Việc tìm kiếm phương pháp học collocation sẽ trở nên vô nghĩa khi bạn đã có được kĩ năng nói và kĩ năng thuyết trình một cách tự nhiên bằng việc bắt chước người khác. Tại sao? Đơn giản rằng bạn đã tiếp nhận các collocation này một các tự nhiên.
Vậy bây giờ hãy giảm bớt lý thuyết và đi vào các ví dụ cụ thể để vẽ nên một bức tranh toàn cảnh cho bạn.
(Bên cạnh đó – tên của phần này là ‘Selective Ignorance’ là một thuật ngữ do Tim Ferris đưa ra và trùng hợp thì nó đang là ví dụ hoàn hảo về một collocation. Tôi chỉ đơn giản là đã nhìn thấy nó một vài lần, và bây giờ nó đã khắc sâu vào đầu tôi. Đây cũng là minh chứng cho sự hiệu quả của việc bắt chước.)
Monkey See – Monkey Do!
Ví dụ, bạn đang làm việc văn phòng trong một team bán hàng và phải dành rất nhiều thời gian cho điện thoại. Các collocation như là “to place an order” (đặt hàng), “to conform to industry standards” (phù hợp với tiêu chuẩn ngành) và “to qualify for a full refund” (đủ điều kiện để được hoàn tiền hoàn toàn) sẽ vô cùng phổ biến trong môi trường công việc của bạn và bạn sẽ sử dụng chúng một cách tự nhiên.
Ban đầu, có thể bạn sẽ dùng các từ của riêng mình để diễn tả về các tình huống cụ thể – và đừng hiểu nhầm tôi, điều đó không có gì sai hết.
Nếu bạn nói “our product matches the highest industry standards” thay vì“our product conforms to the highest industry standards”, nó vẫn đúng, và 99,99% khách hàng sẽ hiểu chính xác những gì bạn muốn diễn đạt.
Nếu bạn giải thích chính sách hoàn tiền của công ty bạn cho các khách hàng tiềm năng rằng trong trường hợp này anh ta không thể hi vọng anh ta có thể “always get his money back” (luôn lấy lại được tiền của mình), tin nhắn này rất rõ ràng và đi thẳng vào vấn đề đúng không? Tuy nhiên, nếu bạn nói rằng anh ta “qualifies for a full refund” (đủ điều kiện hoàn tiền) trong trường hợp sản phẩm “doesn’t meet his expectations” (không đạt kì vọng của anh ấy) thì bạn sẽ tạo ra một ấn tượng chuyên nghiệp hơn.
Và đây là nơi phần bắt chước thể hiện.
Kể cả khi bạn không bị yêu cầu phải sử dụng nhữn cụm đó khi tham gia vào bộ phận bán hàng thì bạn vẫn sẽ nghe thấy chúng được sử dụng ở mọi lúc mọi nơi. Bạn nghe thấy chúng rất nhiều lần mỗi ngày, và mỗi khi việc đó xảy ra, nó sẽ để lại dấu ấn trong tâm trí bạn. Theo thời gian, bạn sẽ tiếp thu chúng và bắt đầu cảm thấy tự nhiên hơn khi giao tiếp với khách hàng qua điện thoại.
Trên thực tế, đó chính là các collocation mà bạn đã học. Thực chất ai mà thèm quan tâm rằng nó được gọi là “collocation” chứ? Bạn còn chẳng biết chúng là gì, bản chỉ đã xây dựng được cảm giác có vẻ đúng về cách người bản địa diễn tả sự việc bằng tiếng Anh.
Và cuối cùng chúng ta lại nhận ra rằng chúng ta học collocation khi mà chúng ta thậm chí còn chẳng cần biết về sự tồn tại của chúng, thật lạ đúng không?
Đừng quên việc lặp lại
Nếu bạn dành rát nhiều thời gian trong môi trường tiếng Anh, bạn sẽ thường xuyên tiếp xúc với vô số cụm từ tiếng Anh và sẽ tiếp thu chúng theo thời gian.
Khá hợp lý đấy, nhưng bạn có muốn tăng hiệu quả cải thiện tiếng Anh của mình nhiều hơn nữa và học các mẫu ngôn ngữ tự nhiên và các cụm từ nhanh hơn nữa không?
Tất nhiên là có chứ, ai lại không muốn đâu.
Được thôi, nhưng đó là khi bạn phải có ý thức nỗ lực để cải thiện khả năng tiếng Anh của mình.
Khá là dễ thôi. Bạn nên viết các collocation mới mà bạn đã nghe thấy hoặc đọc được ra, sau đó lặp lại chúng một vài lần cho đến khi nó đã in vào não của bạn.
Tiếp xúc với các cụm từ và chọn chúng sau một thời gian là quá trình tự nhiên nhất. Bạn có thể thành công ngay lập tức, hoặc, có thể bạn sẽ ghi nhớ chúng ngay khi bạn nghe chúng lần đầu tiên hoặc lần thứ hai!
Thường thì bạn mất khoảng năm lần nghe cụm “citizens exercise their political rights” (công dân thực hiện quyền chính trị của họ) trước khi bạn có thể sử dụng chúng trong giao tiếp hàng ngày. Và có khi bạn nói ngập ngừng thì đó là bởi collocation đó chưa in được vào não bạn.
Nếu bạn đặt giấy xuống, nhớ lại các từ này và lặp lại một vài lần trong các ngày tiếp theo, bạn đã có thể chắc chắn rằng mình có thể sử dụng chúng một cách tự động và tự nhiên như người bản địa.
Tất nhiên, có lẽ bạn muốn được lựa chọn và bỏ một số collocation qua một bên khi bạn cảm thấy mình sẽ không sử dụng chúng quá nhiều. Còn cá nhân tôi thường phải tham gia vào các buổi thảo luận với đồng nghiệp trong một khoảng thời gian ngắn, bởi vậy các collocation rất hữu dụng với tôi.
