Sau nhiều năm, tôi đã làm rất nhiều công việc, và cũng từng làm việc với rất nhiều người sử dụng tiếng Anh, kể cả là bản địa hay không, như là:
- Bạn cùng đại học của tôi
- Cấp trên của tôi: quản lý, trưởng nhóm, giám sát,..
- Kể cả là khách hàng của chúng tôi.
Khá hiển nhiên, tôi đã phải giao tiếp với họ liên tục trong thời gian dài.
- Tôi tham gia vào những cuộc nói chuyện cần thiết có liên quan đến công việc
- Tôi trò chuyện với họ trong thời gian nghỉ
- Tôi tham gia vào các cuộc gặp mặt
- Tôi phải gửi hàng tá email mỗi ngày cho rất nhiều người khác nhau
Bởi vậy, hẳn là bạn cũng hiểu, tôi đã có rất nhiều quan sát thú vị về khả năng nói và viết của mọi người.
Bạn biết không, ví dụ, nếu chỉ đánh giá khả năng viết của một số người bản địa, bạn thậm chí có thể nghĩ họ là người mới bắt đầu học tiếng Anh.
Đúng vậy đấy. Tôi thật sự đã gặp những người như thế này vô số lần. Và thật sự mà nói, thỉnh thoảng bài viết của họ tệ đến mức gần như không thể hiểu được ý của họ trong email là gì!
Vậy bạn có muốn đọc thêm về những quan sát của tôi về mối quan hệ nói và viết, người bản địa và người nước ngoài trong tiếng Anh không?
Hãy tìm một chỗ thật êm ái, pha một tách cafe và theo dõi bài viết này nhé.
Bạn không thể nhận định khả năng nói của một người dựa vào phong cách viết của họ
Thử tưởng tượng một người lạ đã liên lạc với bạn và bạn đang đọc tin nhắn của họ.
Tất nhiên theo lẽ thường bạn sẽ lờ đi những tin nhắn của người lạ gửi tới trên Facebook, tuy nhiên cũng có một vài ngoại lệ, trong một vài trường hợp ít nguy hiểm hơn, bạn nhận được email từ một người lạ. Hơn nữa, có vẻ người này thiếu những kĩ năng ngữ pháp cơ bản.
Ấn tượng đầu tiên của bạn rằng người đó hẳn phải là một người mới học tiếng Anh từ một quốc gia khác và khả năng nói của họ cũng tệ không kém.
Tất nhiên đó có thể là một người mới học tiếng Anh, và ấn tượng của bạn về người đó có thể là hoàn toàn đúng.
Nhưng đoán xem?
Ai có thể khẳng định được đó không phải là một người nói tiếng Anh rất tốt, và duy nhất chỉ có kĩ năng viết của họ là không được như vậy?
Tôi biết rất nhiều người trong số những người nước ngoài sinh sống tại Ireland. Và rất nhiều người trong số họ đã học được khả năng nói khá trôi chảy nhưng lại không biết một chút gì về cách viết.
Và cũng như tôi đã nói ở đầu bài viết, thậm chí đó có thể là một người bản địa đã viết quá nhanh và không hề đọc lại bài viết của mình xem nó như thế nào.
Bên cạnh đó, không chỉ có tốc độ khiến cho bài viết của họ tệ đến vậy.
Bạn hẳn sẽ ngạc nhiên khi biết được có rất nhiều người bản địa trẻ tuổi không biết cách viết một bài viết đúng cách.
Tóm lại: Chỉ khả năng viết của một người không thể là thước đo đánh giá khả năng nói của người đó – họ có thể là bất cứ ai, người bản địa, người có kĩ năng nói tiếng Anh giỏi hoặc là người mới bắt đầu học tiếng Anh.
Bạn không thể biết được trình đó viết bằng tiếng Anh của một người nếu chỉ nghe họ nói!
Cũng như cách bạn không thể khẳng định chắc chắn một người có giỏi nói không chỉ qua bài viết của họ, thì ở đây cũng vậy.
Bạn không thể biết được trình độ viết của họ chỉ bằng cách nghe họ nói.
Khi một người ngoại quốc học tiếng Anh bắt đầu nói một cách do dự, ngập ngừng hoặc thậm chí là không nghĩ ra từ để nói, bạn có thể nghĩ nhìn chung tiếng Anh của họ cũng tệ như vậy và đương nhiên là kĩ năng viết của họ cũng thế.
Đúng, có thể là như vậy thật!
Nhưng một lần nữa – rất có thể bạn chỉ đang đưa ra một nhận định chủ quan.
Sẽ ra sao nếu người trong câu hỏi đã học tiếng Anh theo phương pháp dịch ngữ pháp truyền thống?
Bạn thấy đó – đây là những hậu quả của việc học tiếng Anh theo cách truyền thống, đó là đặt trọng tâm vào việc học trên sách vở – cái mà sẽ giúp phát triển kỹ năng viết nhưng làm thui chột đi kĩ năng nói.
Kết quả là bạn sẽ có kĩ năng viết tuyệt vời nhưng lại dở tệ ở mảng nói.
Có những người học tiếng Anh luôn hướng đến một bài viết hoàn hảo. Và bạn sẽ chẳng nhận ra điều đó nếu chỉ nghe họ nói.
Tương tự, bạn có thể bị tài hùng biện của một người bản xứ làm cho choáng ngợp, nhưng khi chuyển sang viết thì anh ta lại trở nên tầm thường!
Tôi đã phải lặp đi lặp lại rằng những người bản địa luôn phải loay hoay khi muốn biểu đạt ý của họ trên giấy dù chúng cũng rõ ràng như khi họ nói vật.
Tóm lại: Bạn không thể nhận định chủ quan về trình độ viết tiếng Anh của một người chỉ thông qua cách họ nói! Có thể những điều họ nói rất thông thái, nhưng khi viết thì lại dở tệ, hoặc ngược lại, nói rất tệ nhưng viết thì rất tốt.
Kết luận
Vậy, chúng ra có thể rút ra kết luận gì từ những điều tôi vừa nói đến?
Đó là, với những người mới bắt đầu, kĩ năng viết trong tiếng Anh là một thứ khác hoàn toàn với kỹ năng nói. Chúng là những kỹ năng hoàn toàn khác nhau và bạn không thể đánh giá kĩ năng này dựa trên trình độ của kỹ năng kia được.
Tiếp nữa, đừng quá băn khoăn rằng mình có phải một tên khác người hay không khi kĩ năng viết của mình lại tốt hơn nhiều so với kỹ năng nói – hoặc ngược lại. Nó chỉ chứng tỏ bạn đã dành nhiều thời gian cho cái nào hơn thôi.
Tuy nhiên trong trường hợp bạn không phải là những người học tiếng Anh theo phương pháp truyền thống nhưng hiện tại bạn lại thấy bản thân cũng viết tốt hơn rất rất nhiều so với kỹ năng nói thì đừng cố nói như các bản thân viết. Bạn sẽ chỉ đang tạo ra một vấn đề lớn hơn mà thôi.
